Böyük Britaniya iyulun 21-də Rusiyaya qarşı yeni sanksiyalar tətbiq etdiyini elan edib. Britaniyanın xarici işlər naziri Devid Lemminin sözlərinə görə, bu sanksiyalar Rusiyanı Ukraynaya qarşı apardığı müharibəni maliyyələşdirmək üçün istifadə etdiyi neft gəlirlərindən məhrum etməyə yönəlib.

Sanksiyalar siyahısına Rusiyanın neft və neft məhsullarını daşımaq üçün istifadə etdiyi "kölgə donanması"na aid 135 neft tankeri daxil edilib. Londonun məlumatına görə, 2024-cü ilin əvvəlindən bəri bu tankerlər 24 milyard dollar dəyərində Rusiya neftini daşıyıb.

Yeni paket çərçivəsində həmçinin Rusiya neftinin daşınmasında iştirak edən iki şirkətə qarşı da sanksiyalar tətbiq edilib. "Litasco Middle East" şirkəti Birləşmiş Ərəb Əmirlikdlərində (BƏƏ) yerləşir və "LUKOIL" neft şirkətinin xarici törəmə şirkəti olduğu iddia olunur. İkinci şirkət "Intershipping Services" də eyni ölkədə yerləşir. Bu şirkətin də Rusiya neftinin Qabon və Komor adalarının bayraqları altında üzən gəmilərlə daşınmasında iştirak etdiyi bildirilir.

Ötən həftə Böyük Britaniya Rusiyanın Baş Kəşfiyyat İdarəsinin (QRU) 18 şübhəli zabitinin adını sanksiya siyahısına daxil edib, həmçinin Avropa İttifaqının Rusiya neftinə tətbiq olunan qiymət həddinin azaldılması qərarına qoşulub.

2022-ci ildə "ilin müəllimi" seçilən və Rusiya prezidenti Vladimir Putinlə görüşən Moskva şəhərindəki Marşal Çuykov adına məktəbin "Vətənin təhlükəsizliyinin və müdafiəsinin əsasları" fənninin müəllimi Gennadi Starunov Ukraynada müharibədə ölüb.

G.Starunov "Moskva 2022-ci ilin müəllimi" müsabiqəsinin qalibidir və 2022-ci ilin oktyabrından müharibədə iştirak edirdi. "Meduza"nın məlumatına görə, 2023-cü ilin yanvarında Starunov Belarusda təlimlərdə iştirak edən Rusiyanın səfərbər edilmiş qoşunları arasında olub. Rusiyanın təhsil naziri Sergey Kravtsov Belarusda təlimdəki əsgərlərlə görüşündə Starunova "Gənclik və peşəkarlıq" mükafatı təqdim edib.

2025-ci ilin mayın sonunda Starunov prezident Putinin rəhbərliyi ilə keçirilən "Rusiya imkanlar ölkəsi" adlı qeyri-kommersiya təşkilatının müşahidə şurasının iclasında iştirak edib. Müəllim prezidentə öz hərbi bloqu barədə danışıb, həmçinin "xüsusi hərbi əməliyyat"ın (Rusiya Ukraynadakı işğalçı müharibəsini belə adlandırır) iştirakçılarının platformanın müsabiqələrində iştirak edə bilməsi üçün əvvəlcədən hazırlıq mərhələsinin yaradılmasını təklif edib.

Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasının (AXCP) sədri Əli Kərimlinin mühafizəçisi Kənan Zeynalovun (Basqal) həbs müddəti daha 2 ay uzadılıb.

İyulun 21-də bununla bağlı Suraxanı rayon Məhkəməsi istintaq qurumunun vəsatətini təmin edib.

K.Basqalın yaxınlarının sözlərinə görə, prosesdə iştirak edən müstəntiq həbs müddətinin artırılması ilə bağlı vəsatəti müdafiə edib və bunu istintaqın hələ başa çatmaması ilə izah edib.

Müdafiə tərəfi isə bununla razı olmayıb. Onlar hesab edirlər ki, K.Basqalın həbsdə olduğu bu 4 ayda istintaq hərəkətı aparılmayıb.

Lakin hakim istintaq orqanının vəsatətini təmin edib.

"Üstəlik, Kənan Basqalın ailə üzvləri ilə görüşünə qanunsuz olaraq qadağa qoyulub", - onun yaxınları AzadlıqRadiosuna bildiriblər.

Bu deyilənlərə cavabdeh rəsmi qurumlardan münasibət almaq mümkün olmayıb.

K.Basqal bu il martın 21-də saxlanıb. O, Bakının Suraxanı rayonu Yeni Günəşli qəsəbəsində 36 yaşlı bir şəxsi qarın nahiyəsindən bıçaqlamaqda ittiham edilir. K.Basqal ittihamı qəbul etmir və şərləndiyini bəyan edib.

Xatırlatma

Müxalifətdə olan AXCP-nin hazırda 15-ə yaxın üzvü həbsdədir. Onlar müxtəlif ittihamlarla üzləşsələr də, partiya onların hamısının siyasi sifarişlə həbs edildiyini açıqlayıb. Onlardan bir neçəsinin də elə AXCP sədrinin ictimai əsaslarla mühafizəçisi olduğu bildirilir.

Bəzi yerli hüquq-müdafiə təşkilatlarının hazırladıqları siyahıya görə, hazırda Azərbaycan həbsxanalarında 370-dən çox siyasi məhbus var. Azərbaycan rəsmiləri isə ölkədə siyasi məhbus olması ilə bağlı deyilənləri qəbul etmirlər. Onlar vurğulayırlar ki, siyasi məhbus siyahısında yer alan şəxslər sırf törətdikləri əmələ görə mühakimə ediliblər.

Almaniya Hərbi Əks-Kəşfiyyat Xidmətinin rəhbəri Martina Rozenberq Rusiya xüsusi xidmət orqanlarının casusluq və diversiya fəaliyyətlərinin artdığını bildirib.

"Biz casusluq və hibrid tədbirlərin kəskin artımından danışırıq. Yanaşma daha kütləvi və aqressiv xarakter alıb", - Rozenberq DPA agentliyinə verdiyi müsahibədə deyib.

Rozenberqin sözlərinə görə, Rusiya xüsusi xidmətləri "öz alətlər dəstini genişləndirir". Onlar xüsusilə hərbi obyektlər və hərbçilər üçün təlim mərkəzləri barədə məlumat toplamaq məqsədilə pilotsuz uçuş aparatlarından istifadə edir. Almaniya xüsusi xidmət orqanları bu cəhdləri Bavariyada yerləşən Qrafenver hərbi bazasında və Vildfleken poliqonunda, eləcə də Reynland-Pfalts əyalətindəki İdar-Oberştayn bazasında müşahidə edib.

Rozenberq deyib ki, Rusiya agentləri Almaniyaya üçüncü ölkələr vasitəsilə daxil olmağa davam edir. "Onlar münasibətlər qurmağa və etimad üçün zəmin yaratmağa çalışırlar. Risk ondan ibarətdir ki, hədəf ola biləcək şəxslər arasında rus kökləri olanlar, etnik alman repatriantlar və ya Rusiya ilə əlaqəsi olanlar da var", - o bildirib.

2025-ci ilin martında məlum olub ki, Xristian-Demokrat İttifaqının Bundestaqdakı deputatı Kristian Xirte 2023-cü ildə FSB ilə əlaqəsi olan rusiyalı Konstantin Xrapovu işə götürüb. Bundan əvvəl isə Rusiya xüsusi xidmət orqanlarının "Almaniya üçün Alternativ" partiyasından deputatın keçmiş köməkçisi Vladimir Serqiyenkonu ələ aldığı barədə məlumat yayılmışdı. 2024-cü ildə o, Almaniya vətəndaşlığından məhrum edilib.

Bolqarıstan polisi Türkiyədən Bolqarıstana keçməyə çalışan konqolu diplomatın avtomobilində təxminən 206 kiloqram kokain aşkar edib. Bu barədə Bolqarıstanın BTA xəbər agentliyi məlumat yayıb.

Avtomobildəki kokain gömrük baxışı zamanı aşkar edilib. O, 179 bağlamaya yığılıb və diplomatın şəxsi əşyaları arasında beş çamadanda gizlədilib. Yükün ümumi dəyəri 22.4 milyon dollar qiymətləndirilir.

Saxlanılan diplomat Belçikada akkreditə olunduğu üçün Bolqarıstan ərazisində diplomatik toxunulmazlıqdan istifadə edə bilməyib.

Avtomobilin sürücüsü olan Bolqarıstan vətəndaşı və Belçika vətəndaşı olan sərnişinin də saxlanıldığı bildirilir.

Narkotik qaçaqmalçılığında təqsirli bilinərsə, onları 20 ilə qədər həbs gözləyir.

Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski bildirib ki, Kiyev gələn həftə sülh danışıqlarının yeni mərhələsinin keçirilməsi üçün Moskvaya təklif göndərib. Tərəflər arasında sonuncu danışıqlar iyunun əvvəlində baş tutub, ancaq davam edən müharibənin sonlandırılması istiqamətində irəliləyiş əldə olunmayıb.

"Atəşkəsə nail olmaq üçün hər şey edilməlidir", - Zelenski iyulun 19-da axşam ənənəvi müraciətində deyib.

"Rusiya tərəfi qərarlardan gizlənməyi dayandırmalıdır", - o əlavə edib.

Zelenski rusiyalı həmkarı ilə şəxsən görüşməyə hazır olduğunu bir daha təkrarlayıb: "Həqiqi və davamlı sülhün təminatı üçün liderlər səviyyəsində görüş lazımdır".

Mayda və iyunun əvvəlində İstanbulda Rusiya və Ukrayna arasında birbaşa sülh danışıqları baş tutub, tərəflər müharibə əsirlərinin və həlak olanların meyitlərinin mübadiləsi barədə razılıq əldə edib. Lakin 2022-ci ilin fevralında Rusiyanın öz qonşusuna qarşı başlatdığı irimiqyaslı işğal ilə başlayan hərbi münaqişədə atəşkəsə nail olmaq üçün heç bir irəliləyiş əldə edilməyib.

Zelenski bildirib ki, Ukraynanın Milli Təhlükəsizlik və Müdafiə Şurasının yeni rəhbəri Rustem Umerov qarşıdan gələn həftə görüşün keçirilməsi üçün Moskvaya təklif göndərib. Prezident Zelenski əlavə detallar barədə məlumat verməyib.

Ukraynanın keçmiş müdafiə naziri ötən aylarda Türkiyədə keçirilən danışıqlarda Kiyevdən gedən nümayəndə heyətinə rəhbərlik edib.

İyulun 20-də Rusiya dövlət televiziyasında Kremlin sözçüsü Dmitri Peskovun müsahibəsindən yayımlanan fraqmentdə o, Putinin Ukrayna ilə sülh nizamlanmasına doğru irəliləməyə hazır olduğunu deyib, lakin Moskvanın əsas məqsədinin işğalın əvvəlində qarşıya qoyduğu məqsədlərə çatmaq olduğunu vurğulayıb.

"Prezident Putin Ukrayna nizamlanmasının mümkün qədər tez sülh yolu ilə yekunlaşdırılması istəyindən dəfələrlə danışıb. Bu, uzun prosesdir, səy tələb edir və asan deyil", - Peskov bildirib.

"Bizim üçün əsas olan hədəflərimizə çatmaqdır. Məqsədlərimiz bəllidir", - o qeyd edib.

Rusiya Ukraynadan Donetsk, Luqansk, Zaporojye və Xerson vilayətlərini, o cümlədən hələ də Kiyevin nəzarətində olan hissələrinin verilməsini tələb edib.

Moskva həmçinin Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin sayına və Kiyevin xarici hərbi əməkdaşlığına ciddi məhdudiyyətlər qoyulmasını istəyib.

Moskva dəfələrlə danışıqların yeni raunduna hazır olduğunu bildirsə də, bu arada Ukraynaya qarşı hava hücumlarını intensivləşdirib.

İyulun 21-dən Xəzər dənizində Rusiya-İran birgə hərbi təlimləri başlayır. Bu barədə İran mətbuatı yazır.

"Təlimlərə İran Ordusunun Hərbi Dəniz Qüvvələri, İran İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusu, Rusiya Federasiyasının Hərbi Dəniz Qüvvələri və Xəzəryanı ölkələrdən müşahidəçilər qatılacaq", – "Tasnim" agentliyi yazır.

Təlimlər üç gün davam edəcək. Məqsədin dənizdə təhlükəsizliyin artırılması və iki ölkə arasında əməkdaşlığın gücləndirilməsi olduğu vurğulanır.

Xatırlatma

Bu ilin yanvarında Rusiya və İran prezidentləri Hərtərəfli Strateji Tərəfdaşlıq Sazişi imzalayıblar. İki ölkə rəsmilərinin sözlərinə görə, saziş müdafiə, terrorla mübarizə sahələrini də əhatə edir.

Ötən ilin dekabrında Bakı-Qroznı aviareysini yerinə yetirərkən AZAL təyyarəsinin Qazaxıstanda qəzaya uğraması, iyunda Yekaterinburq şəhərində hüquq-mühafizə orqanlarının Azərbaycan əsilli insanlara qarşı reydindən sonra Bakı-Moskva münasibətləri gərginləşib.

Azərbaycanla İran arasında da 2024-cü ilə qədər müəyyən gərginlik olsa da, ötən ildən münasibətlərin düzəlməsinə dair qarşılıqlı açıqlamalar verilib. Bununla belə, ötən ay İranla İsrail arasında bir neçə həftə çəkən toqquşmalardan sonra bu ölkədən Azərbaycan əleyhinə də fikirlər səslənmişdi. Azərbaycan rəsmiləri isə İran-İsrail münaqişəsində neytral olduqlarını deyirlər.

Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası (AXCP) Təşkilat şöbəsinin həbsdə olan müdir müavini Elxan Əliyevin 17 saylı Cəzaçəkmə Müəssisəsində (CÇM) təxribatla üz- üzə qaldığı bildirilir.

Bu barədə həmin partiyadan məlumat verilib.

Partiya yoldaşlarının deməsinə görə, bir müddət əvvəl 6 saylı CÇM- dən yeri dəyişdirilmiş E.Əliyevin gününü 17 saylı CÇM-də, sözün əsl mənasında, qara edirlər.

"Elxan bəy ailəsinə bildirib ki, müəssisəyə gəldiyi gündən rəhbərlik tərəfindən ayrıseçkiliyə məruz qalır. Belə ki, Elxan bəyə salam verən, onunla yaxınlıq edən dustaqlara müəssisə rəhbərliyi xəbərdarlıq edib, töhmət verir . Bundan başqa, digər dustaqları Elxan bəyin üstünə qaldırırlar ki, Elxan bəy aqressiv cavab versin. Bununla da Elxan bəyi təxribata çəkib daha ağır cəza versinlər. İş o yerə çatıb ki, Elxan bəy normal qidalana da bilmir...", - AXCP-dən bildirilib.

AXCP-dən vurğulanıb ki, bu cür münasibət insult keçirmiş E.Əliyev üçün həyatı təhlükə yaradır: "Elxan bəyin verdiyi məlumata görə, bütün bunların başında Penitensiar Xidmətin rəisi Mirsaleh Seyidov durur. Məhz onun tapşırığı əsasında o hər gün təxribatla üz-üzə qalır".

Bu deyilənlərə Penitensiar Xidmət və başqa rəsmi qurumlardan münasibət almaq mümkün olmayıb. Amma bu xidmətdən, bir qayda olaraq, iddia edirlər ki, onlar məhbuslarla qanun çərçivəsində davranırlar.

Dələduzluqda ittiham edilən E.Əliyev ötən il Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsində hakim Leyla Əsgərova-Məmmədovanın sədrliyi ilə 5 il həbs cəzası alıb. O, ittihamı qəbul etmir.

Xatırlatma

Müxalifətdə olan AXCP-nin hazırda 15 civarında üzvü uzunmüddətli həbsdədir. Üstəlik, bir çox fəalları inzibati qaydada həbs edilib. Onlar müxtəlif ittihamlarla üzləşsələr də, partiya onların hamısının siyasi sifarişlə həbs olunduğunu açıqlayıb. Azərbaycan rəsmiləri isə ölkədə siyasi məhbus olması ilə bağlı deyilənləri qəbul etmirlər. Onlar vurğulayırlar ki, siyasi məhbus siyahısında yer alan şəxslər sırf törətdikləri əmələ görə mühakimə ediliblər.

Bəzi hüquq müdafiəçilərinin hesablamalarına görə, hazırda Azərbaycanda 370-dan çox siyasi məhbus var.

ABŞ məhkəməsi AzadlıqRadiosunun ABŞ-nin Qlobal Media Agentliyinə (USAGM) qarşı qaldırdığı iddiada AzadlıqRadiosuna Konqres tərəfindən ayrılmış vəsaiti ödəmədiyinə görə ilkin qərarın verilməsi ilə bağlı tələbini təmin edib.

ABŞ-nin Kolumbiya Dairəsi üzrə Federal Dairə Məhkəməsinin hakimi Roys Lambert iyulun 18-də çıxardığı qərarda bildirib ki, USAGM AzadlıqRadiosuna 2025-ci maliyyə ili üzrə Konqres tərəfindən ayrılmış qalan vəsaiti ödəməlidir. Hakim yekun qərarında bildirib ki, agentliyin bu vəsaitlərin verilməsini ağır və yeni qrant şərtlərinin tətbiqi ilə şərtləndirməsi və AzadlıqRadiosu ilə xoşniyyətli danışıqlardan imtina etməsi qanun pozuntusudur.

"Bu, məhkəmənin bildiyi qədəri ilə, bir dövlət agentliyinin uzun illərdir işlədiyi bir qrant alan qurumla münasibətlərinə tamamilə yeni şərtlər tətbiq etməyə çalışması və sonra kommunikasiyanı dayandırması – xüsusilə də agentliyin konkret şəkildə adı çəkilən həmin quruma hər il Konqres tərəfindən ayrılan vəsaiti vermək üzrə qanuni öhdəliyi olduğu halda – görünməmiş bir haldır",– hakim qeyd edib.

Yayımçının maliyyə təminatına olan təhdid, AzadlıqRadiosunun 27 dildə və 23 ölkədə yayımlandığı auditoriyalarda, eləcə də media müşahidəçiləri, analitiklər və demokratiya tərəfdarları arasında qlobal dəstək dalğası yaradıb.

Lambert qərarında həmçinin bildirib ki, "USAGM-in maliyyələşmə öhdəliklərinə açıq-aşkar etinasız yanaşması" AzadlıqRadiosunu kütləvi məzuniyyətlərə, proqramların ləğvinə və qurumun onilliklər ərzində qurduğu qlobal nüfuzunu qaçılmaz zərərə məruz qoyub.

AzadlıqRadiosunun prezidenti və baş icraçı direktoru Stiv Kapus bəyanatında bildirib ki, bu qərar "USAGM-i AzadlıqRadiosunun həyati əhəmiyyətli missiyasını yerinə yetirməsi üçün zəruri olan vəsaiti buraxmağa məcbur etmək məqsədilə aparılan ardıcıl hüquqi səylərin zirvəsidir. Bu qələbə jurnalistlərimizə, hər həftə xəbərlərimizə etibar edən və avtoritar hökumətlərin zərərli təbliğatına qarşı həqiqətləri öyrənmək istəyən təxminən 47 milyon insana çatmaq səylərini davam etdirmək üçün zəruri olan gücü verir".

Kapus həmçinin vurğulayıb: "İndi heç vaxt olmadığı qədər biz informasiya məkanını tiranlara təslim edə bilmərik". O qeyd edib ki, bu məhkəmə qərarı sayəsində "AzadlıqRadiosu ABŞ-nin milli təhlükəsizlik maraqlarını irəli aparmağa davam edə bilər".

USAGM həftəlik 60-dan çox dildə 400 milyondan artıq insana xəbər və informasiya yayımını həyata keçirən müstəqil bir ABŞ hökumət agentliyidir.

2025-ci maliyyə ili üçün USAGM-in ümumi büdcə tələbi 950 milyon dollar təşkil edib. Bu vəsait agentliyin bütün əməliyyatlarını və kapital yatırımlarını maliyyələşdirmək üçün nəzərdə tutulub.

Bu büdcəyə Azad Avropa/Azadlıq Radioları (RFE/RL), "Amerikanın Səsi" (Voice of America), Azad Asiya Radiosu (Radio Free Asia), Kuba Yayım Ofisi (Radio Martí), Yaxın Şərq Yayım Şəbəkələri (MBN) və Açıq Texnologiyalar Fondunun (Open Technology Fund) fəaliyyətinin maliyyələşdirilməsi daxildir.

USAGM sənədlərinə əsasən, 2025-ci il üçün AzadlıqRadiosuna nəzərdə tutulan büdcə təxminən 153 milyon dollar idi.

Prezidenti İlham Əliyev iyulun 19-da III Şuşa Qlobal Media Forumda Ermənistanın Sünik bölgəsindən keçəcək yolla bağlı ABŞ-dən təklif gəlməsi və buna Ermənistanın münasibəti ilə bağlı suala cavab verib.

İ.Əliyev vurğulayıb ki, əslində bu sual Ermənistan rəhbərliyinə ünvanlanmalıdır: "Bizim ərazidə heç bir operator, heç bir ticarətçi, heç bir icarədar ola bilməz. Ermənistan nə etmək istəyir? Onlar çox şey edə bilərlər, mənim bundan xəbərim yoxdur".

Əliyevin sözlərinə görə, onlar üçün isə "ən başlıca məsələ odur ki, ...Azərbaycandan Azərbaycana maneəsiz və təhlükəsiz keçid olmalıdır".

Bugünlərdə Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan da Sünik (Zəngəzur) yolu ilə bağlı ABŞ-dən təkliflər aldıqlarını təsdiqləmişdi.

Onun deməsinə görə, Ermənistan təkcə ABŞ-dən deyil, digər dost ölkələrdən də müxtəlif təkliflər alıb və almaqda davam edir. "Çox vacib bir məqam var – müzakirə olunan bütün məsələlər Ermənistan Respublikasının ərazi bütövlüyü, suverenliyi və yurisdiksiyası əsasında aparılır", –N.Paşinyan vurğulayıb.

ABŞ-nin Türkiyədəki səfiri Tom Barrak iyulun 13-də Nyu-Yorkda jurnalistlərə bildirib ki, ölkəsi Naxçıvanla Azərbaycanın qalan hissəsini birləşdirəcək yolu 100 il müddətinə icarəyə götürmək təklifini edib.

Azərbaycan hökuməti Naxçıvanla quru əlaqəsini nəzərdə tutan, Ermənistanın Sünik ərazisindən keçməli olan yola "Zəngəzur dəhlizi" deyir. Ermənistan tərəfi isə bunu ərazi iddiası adlandırır.

Ermənistanla kommunikasiya xətlərinin açılması məsələsi əvvəllər sülh sazişi layihəsində yer alsa da, tərəflər 2024-cü ilin avqustunda bəyan etdi ki, bu müddəa qarşılıqlı razılıq əsasında layihədən çıxarılıb.

Embed paylaş

'Zəngəzurun 100 illik icarəsi...' - Bakı və Yerevan dəhlizin icarəsini Vaşinqtona verəcəkmi?

Embed paylaş

Kod yaddaşa götürüldü

---

en px hündürlük px

---

The URL has been copied to your clipboard

No media source currently available

0:00 0:03:36 0:00

Xatırlatma

Ötən əsrin 80-ci illərində gərginləşən Qarabağ münaqişəsi Azərbaycan və Ermənistan arasında toqquşmalara səbəb olub. 1990-cı illərin əvvəllərində Azərbaycanın Qarabağ bölgəsi, ətraf 7 rayonu işğal edilib. 2020-ci ildə 44 günlük müharibə və 2023-cü ildə birgünlük hərbi əməliyyatlar nəticəsində Bakı bütün ərazilərində suverenliyini bərpa edib.

Son illər iki ölkə arasında müxtəlif formatlarda danışıqlar aparılsa da, hələlik, sülh sazişi imzalanmayıb. Bununla belə, tərəflər bu ilin martında saziş üzrə bütün maddələrin razılaşdırıldığını açıqlayıblar.

Çexiya prezidenti Petr Pavel kommunist ideologiyasının təbliğinə görə cinayət məsuliyyətinin tətbiqini nəzərdə tutan qanunu imzalayıb.

Kommunizmin təbliği artıq qadağan olunmuş nasist baxışlarının yayılması ilə eyni səviyyədə qiymətləndirilir.

Qanuna əsasən, "insan hüquq və azadlıqlarını açıq şəkildə boğmağa və ya irqi, etnik, milli, dini və ya sinfi nifrəti qızışdırmağa yönəlmiş nasist, kommunist və ya digər hərəkatları yaradan, dəstəkləyən və ya təbliğ edən" şəxslər üçün 5 ilədək azadlıqdan məhrumetmə cəzası nəzərdə tutulur.

Bohemiya və Moraviya Kommunist Partiyası (KSČM) qadağa ilə bağlı müvafiq qərarı pisləyib. "Bu, KSČM-i kənarlaşdırmaq və mövcud rejimi tənqid edənləri qorxutmaq üçün növbəti uğursuz cəhddir", - partiya bildirib.

"Euractiv" yazır ki, yeni qanunun kommunist ideologiyası olan partiyalara necə şamil ediləcəyi hələ də aydın deyil. KSČM hazırda parlamentdə mandata sahib deyil, lakin son sorğulara görə, partiyanı dəstəkləyənlərin sayı 5 faizdir və bu, oktyabr seçkilərində aşağı palatada yer qazanmaq üçün kifayətdir.

Avropa İttifaqı (Aİ) Ukraynaya qarşı üç ildən artıqdır davam edən genişmiqyaslı işğal müharibəsinin başlamasından bəri Rusiyaya qarşı sayca 18-ci sanksiyalar paketini təsdiqləyib. Bu paketdə Rusiyanın neft ixracına dair əsas qiymət həddi də yer alır.

"Biz Rusiyanın müharibə maşınının ürəyinə zərbə vururuq. Bank, enerji və hərbi-sənaye sektorlarını hədəfə alırıq və bu dəfə dinamik neft qiymətinə hədd də tətbiq edirik. Təzyiq davam edir. Və Putinin müharibəni dayandıracağı ana qədər bu təzyiq davam edəcək", - Avropa Komissiyasının prezidenti Ursula fon der Lyayen bildirib.

Neftin qiymətinin yuxarı həddi ilə bağlı detallar dərhal açıqlanmayıb, lakin "Reuters" diplomatlara istinadən yazıb ki, sanksiyalar paketi G7-nin Rusiya xam nefti üçün qiymət həddini bir barel üçün 47.6 dollara endirəcək.

Sanksiyalar həmçinin "Şimal Axını" qaz kəmərləri ilə aparılan əməliyyatların qadağan edilməsini və Rusiyanın "kölgə donanması"na aid daha çox gəmilərin hədəf alınmasını da nəzərdə tutur.

Hazırda Rusiya ilə Almaniyanı birləşdirən Baltik dənizinin altından keçən iki "Şimal Axını" qaz kəməri vasitəsilə Rusiya qazı ötürülmür, lakin bu kəmərlərlə aparılan əməliyyatların qadağan olunması gələcəkdə belə təchizatın bərpa olunmasının qarşısını almağa yönəlib.

Azərbaycanda bir qrup vətəndaş cəmiyyəti təşkilatları nümayəndələri, jurnalistlər, hüquq müdafiəçiləri və ziyalılar "ToplumTV iși" üzrə həbsdə olan media eksperti, hüquqşünas Ələsgər Məmmədlinin səhhətindəki problemə görə ölkə prezidentinə müraciət ediblər.

Müraciətdə bildirilir ki, 2024-cü il martın 9-da Xətai rayon Məhkəməsinin qərarı ilə barəsində həbs-qətimkan tədbiri seçilən Ə.Məmmədlinin səhhətində ağırlaşmalar müşahidə olunub: "Ultrasəs müayinəsi zamanı qalxanvari vəzinin boyun hissəsində 23 mm ölçüdə heterogen (müxtəlif), periferik, vaskulyarizasiyalı TİRADS III düyün (50-75 faiz xərçəng ehtimalı), qaraciyərin steatozhepatozu (qaraciyər piylənməsi), pankreasın (mədəaltı vəzi) fibroz parenximatoz exostruktur dəyişikliyi, hər iki böyrəkdə mikrolitlər (kristallar), kalsinatlar (kalsium yataqları) və prostat vəzində 7 mm ölçüdə kalsinat aşkar edilib".

Müəlliflər vurğulayıblar ki, tibbi protokola görə, qalxanvari vəzin ölçüsünün 15 mm-dən böyük olması cərrahi əməliyyatı zəruri edə bilər.

Müraciətdə habelə əlavə olunub ki, Ə.Məmmədlidə kəskin boğulma, fasiləsiz başağrısı, başgicəllənməsi və ürəkbulanma kimi simptomlar artmaqdadır və bu hal onun həyatı üçün real təhlükə yaradır: "Təcili cərrahi əməliyyat olunmazsa, səhhəti daha da ağırlaşa və geridönməz vəziyyət yarada bilər".

Müraciət müəllifləri həmçinin Milli Mətbuatın 150 illiyi ərəfəsində media hüquqları sahəsində tanınmış ekspert saydıqları Ə.Məmmədliyə humanist yanaşma göstərilməsinə ümid etdiklərini bildiriblər. Onlar prezidentdən Ə.Məmmədlinin özəl klinikaların birində cərrahi əməliyyat olunması üçün hüquqi imkanların nəzərdən keçirilməsini xahiş ediblər.

Media hüququ üzrə ekspert və "Toplum" İnternet Televiziyasının həmtəsisçisi Ə.Məmmədlini 2024-cü martın 8-də Bakıda klinikaların birindən çıxarkən mülkigeyimli şəxslər saxlayıb. Ona qarşı irəli sürülən ittihamlar arasında valyuta qaçaqmalçılığı, qanunsuz sahibkarlıq, vergi ödəməkdən yayınma və çirkli pulların yuyulması kimi ciddi ittihamlar yer alır. Özü bu ittihamları rədd edir və siyasi motivli olduğunu bildirir.

"ToplumTV işi" üzrə ümumilikdə 10-a yaxın şəxsə cinayət işi açılıb. Onların hamısı ittihamları qəbul etmir, peşə fəaliyyətlərinə görə siyasi sifarişlə həbs olunduqlarını deyir.

Xatırlatma

Bütövlükdə isə 2023-cü ilin noyabrından bəri Azərbaycanda qruplar halında 30 nəfərdən çox jurnalist, ictimai fəal qaçaqmalçılıq ittihamı ilə həbs edilib.

Yerli hüquq-müdafiə təşkilatlarının hazırladıqları siyahılara görə, hazırda Azərbaycan həbsxanalarında təxminən 370 siyasi məhbus var.

Rəsmilər, bir qayda olaraq, ölkədə heç kimin sırf peşə fəaliyyəti üzündən siyasi səbəblərlə həbs olunmadığını vurğulayırlar və iddia edirlər ki, sözügedən siyahılarda adları çəkilənlər törətdikləri əmələ görə məsuliyyətə cəlb olunublar.

Rusiya prezidenti Vladimir Putin hökumətə sentyabrın 1-ə qədər ölkədə 'dost olmayan' dövlətlərə məxsus proqram təminatlarının istifadəsinə əlavə məhdudiyyətlər qoyulması ilə bağlı təkliflər təqdim etməyi tapşırıb. Bu barədə iyulun 17-də Kremlin saytında dərc olunmuş təlimatlar siyahısında qeyd olunub.

Bu məhdudiyyətlər həmçinin xaricdə hazırlanmış kommunikasiya xidmətlərini də əhatə etməlidir.

Bu qərar mayın 26-da Putinin rusiyalı iş adamları ilə görüşünün ardınca gəlib. Həmin görüşdə Rusiya dövlət başçısı bildirib ki, "Zoom" və "Microsoft" kimi xarici xidmətləri "boğmaq" lazımdır, çünki onlar yerli informasiya texnologiyaları sektorunun inkişafına mane olur.

"Faridaily" bildirib ki, məhdudiyyətlərlə bağlı tədbirlər "WhatsApp" və ya "Telegram" messencerlərinə deyil, korporativ rabitə xidmətlərinə təsir edəcək.

Maydakı iclasdan sonra Rusiyanın rəqəmsal inkişaf naziri Maksut Şadayev Rusiya analoqları olan onlayn xidmətlərin mərhələli şəkildə məhdudlaşdırılmasının mümkünlüyündən danışıb. "Prezident dedi - biz boğacağıq", - nazir vurğulayıb.

Rusiya Dövlət Duması ölkənin İnzibati Xətalar Məcəlləsinə dəyişikliklərlə bağlı qanun layihəsi qəbul edib, məcəlləyə iki yeni maddə daxil edilib. Bu düzəlişlər internetdə, o cümlədən VPN-servislərdən istifadə etməklə "ekstremist" materialların "qəsdən" axtarışına görə cərimələrin tətbiqini nəzərdə tutur. Fiziki şəxslər üçün cərimələr 3 min rubl (65 AZN) ilə 5 min rubl (109 AZN) arasında dəyişir.

Dəyişikliklər 2025-ci il sentyabrın 1-də qüvvəyə minəcək.

+++

Düzəlişlərlə bağlı "Forbes"a müsahibəsində hüquqşünas Stanislav Seleznyov deyib ki, bundan əvvəl Rusiya qanunvericiliyində hər hansı məzmunun istehlakına (baxılması və ya oxunmasına) görə məsuliyyət nəzərdə tutulmamışdı. Yalnız həmin məzmunun yayılmasına görə cəza tətbiq olunurdu.

Belə pozuntuları aşkar etmək üçün axtarış tarixçəsinə - ya "Google" hesabındakı, ya da müsadirə olunmuş cihazın brauzer tarixçəsinə baxıla bilər. Bundan əlavə, bu "pozuntu"ları aşkar etmək üçün mobil operatorlar da hüquq-mühafizə orqanlarına kömək edə bilər. "Şəbəkə Azadlıqları" xatırladır ki, Rusiya axtarış sistemləri və sosial şəbəkələri hüquq-mühafizə orqanları ilə əməkdaşlıq etməyə, istifadəçilərin axtarış sorğularına dair statistika toplamağa və ötürməyə məcburdur. Bundan əlavə, yeni qanunlar küçədə polis tərəfindən vətəndaşların cihazlarının daha tez-tez yoxlanılması üçün əsas yarada bilər.